Jak większość z was wie, budżetuje już od ponad dziesięciu lat. Mój pierwszy budżet stworzyłam w 2009 roku i prawdę powiedziawszy nie miałam pojęcia co robię, nie wiedziałam od czego zacząć, metoda prób i błędów dopiero po roku udało mi się stworzyć dobry budżet.
Od dziewięciu lat budżetuję i odnoszę sukcesy. Wypróbowałam każdą metodę budżetowania znaną człowiekowi, stworzyłam swój własny system budżetowania dla leniwych.
Od ostatnich pięciu lat korzystam tylko z jednej techniki budżetowej „od wypłaty do wypłaty” i nie wyobrażam już sobie innego sposobu. Nie tylko byłam w stanie uregulować ponad dwadzieścia tysięcy zadłużenia, ale także zaoszczędziłam pieniądze i mam pełną kontrolę nad moimi finansami.
Z kopertami zaczęłam swoją przygodę w 2010 roku, choć początkowo nie mogłam się połapać w tych wszystkich kopertach, to zdecydowanie była to najlepsza decyzja jaką podjęłam w życiu. Wprowadzenie w mój budżet metody kopertowej sprawiło, że osiągnęłam niewyobrażalne do tej pory rzeczy. Gdy zaczęłam korzystać metody kopertowej moje życie zmieniło się na zawsze.
Byłam w stanie o wiele dokładniej śledzić moje wydatki, mogłam agresywniej spłacać moje zadłużenia. Zaoszczędziłam pierwszy tysiąc i stworzyłam poduszkę bezpieczeństwa. Od tego czasu zaoszczędziłam wiele więcej i kupiłam pierwszy dom za gotówkę.
Dziś chcę ciebie zachęcić do porzucenia kart i zaczęcia używania gotówki w swoim budżecie, a także chcę Ci dać materiały abyś zaczeła.
DLACZEGO POTRZEBUJESZ METODY KOPERTOWEJ
Jednym z najczęściej spotykanych problemów wśród ludzi którzy mają zadłużenia, a także wśród osób które dopiero zaczynają swoją przygodę z budżetowaniem to brak świadomości ile wydają pieniędzy. To powoduje korzystanie z kart kredytowych i wydawanie większej ilości pieniędzy niż zarabiają każdego miesiąca. Jeśli tkwisz w tym przez dłuższy okres czasu to zaowocuje to dość sporym zadłużeniem.
WIDZIAŁY GAŁY…
Metoda kopertowa jest systemem wizualnym, właśnie dlatego jest tak skuteczna. Zastanów się przez chwilę, większość ludzi wydaje za dużo nie dlatego, że nie zarabiają wystarczająco, ale dlatego że nie wiedzą lub „nie widzą” gdzie ich pieniądze się rozchodzą każdego miesiąca.
Jeśli będziesz się trzymać metody kopertowej, nie ma opcji żebyś wydała więcej niż zarabiasz.
TWÓJ BUDŻET STAJE SIĘ NAMACALNY
Gdy jesteś zmuszona do wyjęcia pieniędzy z koperty i wręczenia ich sprzedawczyni, całe pojęcie pieniądza staje się być bardziej realistyczne niż podczas korzystania z karty.
Gdy po raz pierwszy skorzystałam z tej metody, od razu było to oczywiste. Nigdy nie zapomnę pierwszych zakupów w Tesco. Wyładowałam wózek jak zwykle, podeszłam do kasy i poinformowali mnie ile za to muszę zapłacić. Sięgnęłam po kopertę „Spożywka” i zorientowałam się, że po dokonaniu tej transakcji zostanie mi dziesięć funtów w kopercie. Zmieniło to mój sposób myślenia. Spojrzałam na swoje zakupy i widziałam wszystkie zachciankowe produkty, ciastka, napoje w puszce, gazeta którą wzięłam czekając w kolejce. Zobaczenie ile muszę wydać sprawiło, że byłam zmuszona przemyśleć i zmienić moje przyzwyczajenia zakupowe.
Chodzi o to, że zaczynasz analizować każdy zakup. Widzisz jak twoje pieniądze znikają przed twoimi oczami, zmniejszasz szanse na to, że wydasz swoje pieniądze na głupoty. Każdy grosz się liczy.
JAK ZACZĄĆ?
Gdy dopiero zaczynasz z metoda kopertowa możesz czuć się zagubiona i zdezorientowana. To zupełnie tak samo jak wprowadzenie nowego nawyku lub zmian w życie możesz czuć się niepewnie i być skłonna do rezygnacji.
Bez względu na wszystko nie przestawaj! Jeśli pierwszy raz się nie powiedzie, spokojnie w końcu nie nauczyłaś się chodzić od razu – potrzebujesz czasu. Dopracuj swój system, doszkalaj się i nie bój się próbować nowych rzeczy. Zajmie trochę czasu zanim nauczysz się tej metody i dopracujesz wartości dla każdej kategorii które sprawdzają się w życiu codziennym. W efekcie końcowym wyrobisz w sobie nowy nawyk, a metoda kopertowa będzie jak oddychanie.
ZACZNIJ OD BUDŻETU
Metoda kopertowa po prostu nie zadziała jeśli nie będziesz mieć stworzonego budżetu. Aby odnieść sukces z metodą kopertową, musisz wykonać wiele pracy, zanim nawet zaczniesz myśleć o zmianie z plastiku na gotówkę.
Jeśli tego jeszcze nie zrobiłaś musisz stworzyć swój budżet. Jest to pierwszy krok. Nie będę owijać w bawełnę, metoda kopertowa sama w sobie nie jest trudna, trudne jest stworzenie i dopracowanie budżetu który pozwala na korzystanie z metody kopertowej.
Poniżej znajdziesz kilka artykułów które pomogą Ci zacząć:
- Jak stworzyć realistyczny budżet który działa
- Jak stworzyć budżet – gdy bardzo tego nie chcesz
- Podstawy budżetu: dochody vs wydatki
- Jak budżetować gdy masz nieregularne dochody
- Jak budżetować gdy zalegasz z opłatami
Porozmawiajmy o krokach które musisz podjąć, aby twój budżet pozwolił na korzystanie z metody kopertowej.
ŚLEDŹ WYDATKI
Nie ma nawet mowy, żebyś wiedziała ile pieniędzy wsadzić do której koperty, jeśli nie masz pojęcia na co wydajesz pieniądze. Metoda kopertowa wymaga od ciebie, abyś wiedziała na jakie kategorie chcesz wydawać swoje pieniądze.
Jeśli nigdy wcześniej nie śledziłaś swoich wydatków to musisz zacząć już teraz. Wchodzi w to analiza wyciągów z banku, zatrzymywanie paragonów, prowadzenie „Tracker wydatków” i organizacja twoich wydatków.
WPROWADŹ KATEGORIE
Po tym jak już przez jakiś czas (rekomenduje minimum 3 miesiące) śledziłaś swoje wydatki, nadszedł czas abyś rozbiła swoje wydatki na kategorie. Gdy wiesz już gdzie rozchodzą się twoje pieniądze musisz zsumować ile wydałaś dla każdej z kategorii.
Korzystam z metody zakreślacza, która pozwala mi na robienie tego co miesiąc (a przy okazji jest śliczna i kolorowa) bazując na trackerze wydatków. Korzystam z zakreślaczy, długopisu i papieru do rozbicia na kategorie moich wydatków.
Każdego miesiąca zapisuję gdzie wydaję każdy grosz. Robię to zatrzymując każdy paragon w ciągu dnia, a wieczorem wpisuje je do mojego trackera wydatków. Na koniec miesiąca analizuję moje wydatki i zakreślam „podobne” wydatki i dodaję według kolorów na górze każdej ze stron mojego trackera.
Przykładowo wszystkie moje wydatki związane z jedzeniem (zakupy spożywcze i jedzenie na mieście) będą zakreślone na niebiesko, wszystkie wydatki na dzieci będą zakreślone na zielono, wszystkie wydatki związane z autem na różowo, rozrywka na żółto, itd.
A gdy wszystkie wydatki zostały już zakreślone dodaje je do siebie kolorystycznie. Pokazuje mi to dokładnie ile wydałam na każdą z kategorii.
WYDATKI STAŁE I ZMIENNE
W metodzie kopertowej, część twoich wydatków będzie stała i będzie opłacana elektronicznie, inne będą wydatkami zmiennymi, oznacza to, że ich wartość zmienia się z miesiąca na miesiąc.
Metoda kopertowa jest stworzona z myślą o tych zmiennych wydatkach. Porozmawiajmy o tych typach wydatków.
Wydatki stałe to wydatki które co miesiąc są takie same, są wyryte w ścianie i w większości przypadków nie ulegają zmianie.
Przykład wydatków stałych:
- Czynsz/rata kredytu hipotecznego
- Rata za samochód
- Ubezpieczenie na życie/auto/mieszkanie
- Rachunek za telefon/internet
- Kablówka
Wydatki nieregularne nie są wyryte w ścianie i ulegają zmianie z miesiąca na miesiąc. Przykładowo jednego miesiąca możesz wydać 10 funtów na buty, a drugiego 200. Masz całkowitą kontrolę nad tymi wydatkami.
Przykład wydatków zmiennych:
- Spożywka
- Ubrania
- Kosmetyki
- Paliwo
- Rzeczy do domu
Gdy tylko ustalisz które wydatki w twoim budżecie są stałe, a które zmienne musisz ustalić limity dla każdej z kategorii. W skrócie musisz zadecydować na co chcesz wydawać swoje pieniądze i jak dużo.
Kategorie których ja używam w moim budżecie to Jedzenie (zakupy spożywcze i jedzenie na mieście), Auto (utrzymanie i paliwo), Przyjaciel (mój przyjaciel pies, Bailey), Rozrywka (kino, kręgle, pierdoły z moimi chłopakami), Misz-masz (jednorazowe wydatki lub niespodziewane wydatki), Uroda (oko musi być zrobione), Ubrania (tego tłumaczyć nie trzeba). Kiedyś miałam tylko dwie kategorie Spożywka i Inne, to też sprawdzało się świetnie, jednak znudziło mi się i wprowadziłam ubarwienie w postaci większej ilości kategorii (nie wspominając już o tym że mój tracker jest piękniejszy ze wszystkimi tymi kolorami, a portfel weselszy z pięknymi kopertami).
WPROWADŹ LIMIT DLA KAŻDEJ Z KATEGORII
Po tym jak opracowałaś kategorie, najwyższy czas ustalić limity dla każdej z nich, bazując na tym czego się dowiedziałaś analizując swoje wydatki. Spójrz na wcześniejsze wydatki i ustal kwotę dla każdej kategorii – polecam zsumować kategorie z trzech miesięcy i podzielić na 3, średnia będzie twoją wartością startową. Pamiętaj, że możesz zmienić to później wedle potrzeby.
Upewnij się, że limity mieszczą się w twoim budżecie, ja analizuje budżet i ustalam limity co miesiąc.
PRZYGOTUJ KOPERTY Z NAZWAMI KATEGORII
Białe koperty są nudne, oczywiście można z nich korzystać, ale kolorowe śliczne koperty sprawiają, że bardziej chcę ich używać (podobnie jak z zeszytami w szkole jak miał obrazek „fuj” to tak też podchodziło się do jego prowadzenia).
Jak w większości aspektów mojego życia, jeśli nie mogę znaleźć tego czego sama potrzebuję, zrobię to sobie. Tak było z Zaradnymi, z brokatowymi koszulkami, z trackerami i oczywiście to samo tyczy się kopert.
Pewnego razu stwierdziłam, że mam dość nudnych białych kopert przeszukałam internet, ale nie znalazłam nic co odzwierciedlałoby moją osobowość i moje potrzeby.
Tak więc pewnego słonecznego dnia zasiadłam do komputera i stworzyłam swój wzór i zaczęłam je dekorować . Przez długi czas korzystałam z białych kopert, a wydatki zapisywałam na trackerze dopiero w domu. Chciałam stworzyć kopertę która nie tylko będzie śliczna, ale także umożliwi mi wpisanie wydatku na bieżąco (najlepiej jeszcze przy kasie). Tak więc stworzyłam koperty które są śliczne, mają tracker i mieszczą się w moim portfelu!
Mam dla ciebie tonę zasobów które pomogą Ci znaleźć koperty idealne które będziesz mogła wykorzystać w twojej metodzie kopertowej.
Po pierwsze zapisując się na mój newsletter otrzymasz śliczne koperty w prezencie. Patrz po prawej (albo na dole jeśli czytasz z telefonu) tam możesz się zapisać.
Po drugie w bezpłatnych materiałach masz dostęp do zestawu kopert, są idealne jeśli chcesz odłożyć pieniądze na święta, urodziny, etc.
Po trzecie w sklepie znajdziesz koperty których ja obecnie używam, mają wbudowany tracker i są idealne.
Jeśli nie chcesz korzystać z żadnej z tych opcji, żaden problem możesz wziąć zwykłą kopertę i też będzie działać.
Lubię wiedzieć gdzie rozchodzą się moje pieniądze, a także wypełniać mój tracker wydatków. Jest to dla mnie zbawienne, że widzę gdzie rozchodzą się moje pieniądze co miesiąc, dzięki temu mogę szybko reagować i wprowadzać zmiany w razie potrzeby.
ZDECYDUJ KIEDY CHCESZ WYPŁACIĆ PIENIĄDZE
Budżetuję bazując na tym ile pieniędzy przynoszę do domu. W dniu wypłaty, po opłaceniu rachunków idę do banku i wypłacam pieniądze, aby móc wsadzić je do odpowiedniej koperty.
Jeśli chcesz budżetować miesięcznie musisz wypłacić z banku wystarczająco dużo pieniędzy, aby mieć w kopertach na każdy tydzień miesiąca. Nie noś przy sobie wszystkich pieniędzy niepotrzebnie.
OPŁACAJ RACHUNKI
Gdy stworzyłaś już swój budżet, opłać wszystkie rachunki (wydatki stałe). „Korzystanie tylko z gotówki” jest jednym z najczęstszych nieporozumień w metodzie kopertowej. Jeśli płaciłabyś za rachunki gotówką biegałabyś do banku co drugi dzień, to nie miałoby sensu. Rachunki opłacaj elektronicznie, poprzez direct debit lub korzystając z karty (najlepiej kredytowej która daje punkty lub inne bonusy)
WYPCHAJ KOPERTY
Gdy już obmyśliłaś kiedy wybrać pieniądze z banku (przeważnie w dniu wypłaty) nadszedł czas na wypchanie twoich kopert. Jest to najfantastyczniejszy dzień w miesiącu.
Zsumuj całkowitą wartość potrzebną aby wypchać wszystkie twoje koperty (albo na cały miesiąc, albo do kolejnej wypłaty – zależy od tego jak budżetujesz), idź do banku i wypłać pieniądze.
Ten krok przeważnie ma miejsce po tym jak już opłaciłaś wszystkie wydatki stałe (rachunki) elektronicznie. Twój budżet powinien wyznaczać Ci ile pieniędzy masz włożyć do kopert.
Przykładowo jeśli wygospodarowałaś 100 na jedzenie, to tyle powinnaś wsadzić do koperty. To samo tyczy się każdej z kategorii którą stworzyłaś.
KORZYSTAJ Z PIENIĘDZY W KOPERCIE TYLKO NA TĄ KATEGORIĘ
To jest bardzo ważna część metody kopertowej. Większość osób z którymi rozmawiam zadaje mi pytanie czy „wykradam pieniądze z jednej kategorii na rzecz drugiej”. Moja odpowiedź to „i tak i nie”.
Wykradam z koperty tylko i wyłącznie jeśli wiem, że będę mieć wystarczająco pieniędzy w tej „okradanej” kopercie do kolejnej wypłaty.
Jeśli notorycznie „wykradasz” pieniądze z innych kopert na rzecz Spożywki powinnaś usiąść i przeanalizować swój budżet. Wykradanie to bardzo wyraźny wskaźnik, że twój budżet nie jest realistyczny i powinnaś wprowadzić zmiany w tej kategorii.
Problem z „wykradaniem” z innej koperty jest taki, że nie będziesz miała wystarczającej ilości pieniędzy na wydatki z „okradzionej” koperty.
Metodą prób i błędów opanujesz swój system do perfekcji. Ważne, abyś korzystała z pieniędzy w kopertach na przeznaczony do tego cel.
Musisz zapamiętać:
- Nie noś wszystkich kopert non stop przy sobie.
- Korzystając z metody kopertowej, gdy wypchasz koperty pieniędzmi to twoje saldo na koncie może być bardzo niskie (a nawet zerowe) to jest normalne, pieniądze masz przecież w kopertach.
Podsumowując:
KROK 1: Stwórz budżet
KROK 2: Spisuj wydatki
KROK 3: Wprowadź kategorie
KROK 4: Ustal limit dla każdej kategorii
KROK 5: Zdecyduj kiedy wypłacić pieniądze
KROK 6: Płać swoje rachunki online
KROK 7: Wypłać pieniądze i wsadź je do kopert.
KROK 8: Korzystaj tylko z pieniędzy przypisanej do danej kategorii.
Większość osób (łącznie ze mną na początku) nie jest w stanie ogarnąć metody kopertowej, powodem jest niedokładne lub zupełne pomijanie kroków.
To jest schemat. Każdy krok w tym schemacie musi być wykonany, abyś odniosła sukces. Jeśli do tej pory nie śledziłaś swoich wydatków poświęć na to miesiąc i wykonaj ten proces dokładnie i dopiero po tym przejdź do następnego punktu. Ten proces może zająć sporo czasu, ale uwierz mi warto. Lepiej powoli, ale dokładnie niż na wariata wepchać byle co byle gdzie i udawać, że jest okay. Tak więc, uzbrój się w cierpliwość, wykonaj wszystkie kroki i trzymaj się planu!
Co o tym sądzisz? Jak ty organizujesz swoje pieniądze? Daj mi znać w komentarzach poniżej.